Huizingalezing 2025 door Daan Rovers

Onze democratie staat onder druk. Een gezonde politieke cultuur vraagt om regels, beschaving en eerlijk spel, maar politici zijn eerder bezig met ‘het telkens weer laten vallen van kabinetten op basis van een gezocht conflict’, schrijft Nederlands beroemdste historicus Johan Huizinga in de jaren ’30 van de vorige eeuw. De permanente puberteit die politici, maar ook degenen die op hen stemmen, kenmerkt, maakt van politiek een spelletje waaruit niet alleen de humor maar ook de ernst is verdwenen.

Huizinga’s diagnose van bijna een eeuw geleden leest als een verslag van de afgelopen jaren. In ‘Homo Ludens’ bepleit hij een politieke cultuur, die niet kan bestaan ‘zonder de heilzame beperkende conventies, die bij conflict het gevaar afleiden en de mogelijkheid van samenwerking intact houden’. Tijdens de 54e Huizingalezing zal Daan Roovers de ideeën van Huizinga vertalen naar deze tijd. Hoe bevorderen we fair play in onze democratie? Wat vraagt een gezonde politieke cultuur van politici, van burgers en van media? De ontwrichte onderlinge verhoudingen kunnen beter, betoogt Roovers, als we een nieuw en veel breder begrip van politiek ontwikkelen.

Over Daan Roovers

Filosoof Daan Roovers is voormalig Denker des Vaderlands (2019-2021). Ze is een van de drijvende krachten achter de Nederlandse publieksfilosofie. In haar onderzoek naar digitalisering en de ontwikkeling van het publieke debat, grijpt ze, onder andere aan de hand van het werk van Habermas, terug naar de wortels van democratie, politiek en het publieke gesprek. Als lid van de denktank Nederland in 2040 is Roovers pleitbezorger van het belang van langetermijndenken. Ze is docent publieksfilosofie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam en aan de Universiteit van Amsterdam. Roovers was lid van de Raad voor Openbaar Bestuur (2021-2023) en was jarenlang hoofdredacteur van Filosofie Magazine. Ze publiceerde onder andere ‘Een kleine geschiedenis van de filosofie’ (2010),  ‘Mensen maken’ (2017) en ‘Wij zijn de politiek’ (2019). In december verschijnt haar proefschrift ‘Critical Publicity and its Epistemic Challenges; A Philosophical Approach to Public Opinion Formation in a Post-Digital Public Sphere‘ (2025). Sinds juni 2023 is zij lid van de gezamenlijke GroenLinks-PvdA-fractie in de Eerste Kamer. Als Kamerlid houdt Roovers zich onder meer bezig met onderwijs, wetenschap en democratisering.