Huizingalezing 2024 door Beatrice de Graaf

Waarom luisteren mensen zo graag naar historische verhalen en hebben ze nog steeds geschiedenis nodig? Daar is al veel en vaak over gefilosofeerd, onder andere door de historicus Johan Huizinga zelf. In deze lezing laat Beatrice de Graaf zien hoe geschiedenis in crisistijd wordt gebruikt om zin en betekenis aan de tijden te geven. Door leiders, door activisten, door burgers en opvoeders. Maar dat gaat niet altijd goed. Soms slaan historische analogieën de plank volledig mis. Soms praten mensen elkaar een ondergangsstemming aan en koketteren ze met verval en bederf. Of ze proberen met hun historische verhaal mensen in een identitair hok op te sluiten. Mede aan de hand van Huizinga die zelf tijden van bedreiging, verval en verlies doormaakte, vraagt De Graaf zich af hoe geschiedenis wél en niet een houvast in crisistijd kan zijn.

Over de spreker

Beatrice de Graaf (1976) is Faculteitshoogleraar en bekleedt de leerstoel Geschiedenis van de Internationale Betrekkingen aan de Universiteit Utrecht. Voor haar monografie Tegen de terreur/Fighting terror (Prometheus/Cambridge University Press) ontving ze in 2022 de Arenberg Prize for the Best Book in European History. In 2018 kreeg ze de Stevin Premie, de hoogste onderscheiding in de Nederlandse wetenschap. Ze was visiting fellow bij het Program of Extremism aan de George Washington University, in Cambridge/St Catherine’s College (in 2016, en najaar 2024), en is fellow aan CASSIS, Universiteit Bonn. Ze is redacteur van het Journal of Modern European History en van het tijdschrift Terrorism and Political Violence. Ze is trekker van het Adapt! consortium dat onderzoek doet naar crisis in historisch perspectief (Zwaartekrachtproject), en van het Security History Network (Utrecht). De Graaf doet onderzoek naar veiligheid, crisis, terrorisme en conflict in historisch perspectief, en is ook in de media een geliefde commentator. Ze heeft onder andere een column in NRC Handelsblad en in het Historisch Nieuwsblad. Ze vertaalt haar inzichten ook graag naar de professionele en beroepspraktijk, onder andere via het platform TerInfo, dat leerkrachten assisteert in het lesgeven rond disruptieve momenten.